Şehir planlamada, çevre düzenleme işleminde birçok türde ve işlevde çeşitli taşlar kullanılmaktadır. Bu taşlar, bir yandan çeşitli işlevleri yerine getirerek düzeni sağlarken, diğer yandan estetik açısından da önem taşımaktadır. Şehir planlamasında;
- Parke taşları,
- Kaldırım taşları,
- Bordür taşları,
- Çim taşları,
- Oluk taşı,
- Şev taşı,
gibi taşlar sıklıkla şehir planlamada kullanılan taşlar arasındadır.
Parke Taşları
Şehrin dokusuna uygun bir şekilde seçilen ve kullanılan parke taşları, kent estetiği için oldukça önemli bir yerde durmaktadır. Bu haliyle şehrin modern halini yansıtmakta vazgeçilmez bir unsur haline gelen parke taşlarının oldukça önemli işlevleri de bulunmaktadır. Şehir planlamada kullanılan taşlardan olan parke taşlarının önemini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Oldukça dayanıklı bir yapıya sahip olmaları sonucunda uzun ömürlü ve ağır yüke dayanabilecek sağlamlıkta olmaktadır.
- Diğer taş türlerine göre daha ekonomik olabilmektedir.
- Uygulama işlemi kolaydır.
- Estetik bir duruşa sahiptir.
- Çeşitli sayıda renk, desen ve doku seçeneği sunmaktadır.
- Çevre ile uyumludur.
- Su birikintisi oluşumunu önleyebilmektedir.
- Çeşitli nedenlerden sökülmüş olan taşlar, tekrar tekrar kullanılabilmektedir.
Kaldırım Taşları
Kaldırım taşları, şehir planlamada kullanılan taşların başında gelmektedir. Kaldırımlar, şehir yaşamının vazgeçilmez bir unsurudur. .Yaya yolu olarak da adlandırabileceğimiz bu alanların yapımında, çeşitli türlerde kaldırım taşları kullanılmaktadır. ,bu taşları, birbirinden farklı boylarda, şekillerde, renk ve desenlerde görebilmekteyiz.
Kaldırım inşa edebilmek için en sık kullanılan malzemeler, kilit parke taşları ve beton bordürlerdir diyebiliriz. Bunlardan kilit parke taşının özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Kilit parke taşları, birbirine geçmeli forma sahiptir. Bu nedenle parçalar birbirini tamamlayan bir bütün gibidir.
- Bu taşlar oldukça sağlamdır ve bu nedenle de uzun ömürlüdür.
- Su tutmayan bir yapıya sahip olduğundan, su birikintisi oluşmaz.
- Kolay uygulanabilir.
Bundan başka farklı çeşitlerde de kaldırım taşları bulunmaktadır. Bunlar genellikle doku ve şekillerine göre adlandırılmaktadır. Bununla beraber görme engelliler için yön ve takip taşları da kaldırımda kullanılmaktadır.
Bordür Taşları
Bordür taşı, yani diğer bir adıyla kenar taşı, sıklıkla şehir planlamada kullanılan taşlardan bir diğeridir. Genellikle kaldırım kenarlarında kullanılırlar ve oldukça estetik bir görüntü ortaya koymaktadırlar. Bununla beraber bordür taşlarının işlevsel olarak da pek çok avantajları bulunmaktadır. Bu avantajları kısaca şu şekilde sayabiliriz:
- Kaldırımların ve refüjlerin yoldan ayrılmasını sağlamaktadır.
- Yoldaki suyu, su kanalına yönlendirici etki vardır.
- Genelde betondan üretildikleri için oldukça sağlam olurlar ve bu nedenle uzun ömürlüdürler.
Bu taşlar da yukarıda sayılan taşlar gibi boy, şekil, renk, desen gibi açılardan çeşitlilik göstermektedir. Estetik ve sağlamlık açısından en uygun olanı seçilerek işlem yapılmaktadır.
Bordür taşları yalnızca kaldırım kenarlarında değil, daha farklı alanlarda da uygulanmaktadır. Örnek vermek gerekirse,ağaç dibinde, çimlik alanlarında kenarlarında, yol kenarlarında sıklıkla kullanılmaktadır. Yine bahçelerde, sitelerde, parklarda bordür taşı kullanımını yaygın bir şekilde görebiliriz.
Şev Taşı
Şev taşı, genellikle toprağın kaymasını önlemek amacıyla örülen taşlardır. Bununla birlikte kot farklılıklarını düzenlemek ve çeşitli kademeler oluşturabilmek için de kullanılmaktadır. Tüm bu işlevleri yerine getirirken, aynı zamanda estetik bir görüntü elde edilmesini de sağlamaktadır. Farklı şekil ve desenlerde olabileceği gibi, estetik açıdan daha iyi durması için bazıları çiçeklikli de olabilmektedir.
Oluk Taşı
Oluk taşı, yağmur sularının birikmesini engelleyerek şehir planlamada kullanılan taşlar arasında oldukça önemli bir yerde durmaktadır. Böylece yollarda oluşabilecek sıkıntıları ortadan kaldırmada iyi bir işlev görmektedir. Oluk taşları sayesinde, sokak ve caddelerde su tahliyesi kontrollü bir şekilde sağlanabilmektedir.